Монголд сар гаруй аялсан Америк иргэн олон нийтийн сүлжээнд "Монголчуудаас сурсан миний ертөнцийг үзэх үзлийг өөрчилсөн зүйлс" нийтлэлийг Мөнхжаргалын Чимэддоржийн орчуулж нийтэлснээр хүргэж байна. 

1. ЭГЭЛ БАЙ. Монголчууд материаллаг зүйлсийн хойноос хөөцөлддөггүй. Тэд зөвхөн морин дээр авч явж чадах зүйлсээ л өмчилдөг. Гэрээ ч цагийн дотор буулгаад аччихдаг. Өмч удаашруулдаг, хөнгөн аял.
2. АЯ ТУХ БИШ ТЭВЧЭЭР ХҮЧИРХЭГ БОЛГОДОГ. Монголчууд өвөлдөө -40, зундаа +40 градусын хооронд амьдардаг. Халаалтын ч, хөргөлтийн ч системгүйгээр амьдрал нь цэцэглэж байдаг. Хүнд хүчир зүйл гэж чухам юу болохыг дахин тодорхойлох хүчирхэг болох үндэс юм.
3. ИХИЙГ ӨГҮҮЛЭХ АНИРГҮЙ. Монголчууд цаг үргэлж жижиг сажиг зүйл ярихыг таашаадаггүй. Тэд зүгээр тойрч сууцгаагаад гал ноцохыг сонсож, өөрсдийнхөө болон чиний оршин буйг мэдэрдэг. Барууныхны хувьд чимээгүй байх нь хачин үзэгдэл байдаг бол Монголчуудын хувьд аниргүй байх нь хүндэтгэл юм. Та нар аниргүйгээр хэн нэгэнтэй холбоотой байж чадах уу?
4. ЗОЧЛОЛ БОЛ НАНДИГНАЛ. Тэд зочдыг гэр бүлийн гишүүн шигээ угтан авч, өөрсдийн хүндтэй хоол сүүтэй цай, хонины махаар дуртайяа дайлдаг. Хүндлэн барьж буй хүнсэнд нь юу байгааг хэн ч асуудаггүй. Дайлж цайлж буй нь ч, дайлуулж цайлуулж буй нь ч зөн совингоороо. Барууныхан мөнгөөрөө баян байж болох ч өгөөмөр зангаараа ядуу.
5. БАЙГАЛ БОЛ ЗОЧИЛЖ ОЧДОГ ГАЗАР БИШ, ХАРИН ЧИ ӨӨРӨӨ БАЙГАЛ. Монголчууд өөрсдийгөө газар, тэнгэрээс тусад нь явч үздэггүй. Тэд улиралтайгаа, гол мөрөнтэйгөө, мал амьтантайгаа нүүж яваа хүмүүс. Бид байгалийг эзэрхийлдэг бол тэд байгалийнхаа сүр хүчин дор оршдог. Бид, баруундаа Монголчуудаас суралцах зүйлс энэ байна.

Эцэст нь хэлэхэд би сувинер биш сурсан зүйлтэй үлдсэн, ертөнцийг өөрөөр хардаг хүн болсон. Товчилбол:

• Багыг өмчил
• Чөлөөтэй аял
• Хүнд хүчирийг тосч ав
• Үгсээс чанадыг сонс
• Байгалд нэвч
• Хариу нэхэлгүй өгч сур