Украйн Улсаас Монгол Улсад суугаа Элчин сайд Дмитрий ПОНОМАРЕНКО бичиж байна.

ОХУ-ын бүрэн хэмжээний түрэмгийллийн үеэр Украинаас хулгайлагдсан 20,000 орчим хүүхэд Оросын талд үлджээ.

Хүн төрөлхтний түүхэнд маш бага тохиолддог гэмт хэрэг болох дайны үеэр хүүхдийг зориудаар онилж байгаа мэт ёс суртахуунгүй байдал нь хүн бүрийн дургүйцлийг төрүүлж байдаг. Гэсэн хэдий ч Оросын Украины эсрэг арваад жилийн турш үргэлжилсэн түрэмгийллийн бодит үнэн нь харгис хэрцгий байдлын ийм хачин зүйлтэй соёл иргэншсэн ертөнц тулгарч буй явдал юм.

Оросын дайн, геноцид нь хүүхдүүдэд гамшигт үр дагавар авчирсан. Москва Украины хүүхдүүдийг албадан шилжүүлэх, албадан гаргах, тэднийг эх оронд нь буцаах, Украин дахь гэр бүлтэй нь нэгтгэхэд бүх талаар саад учруулах гэмт хэргээ үргэлжлүүлсээр байна. ОХУ-ын Хүүхдийн эрхийн комиссар М.Львова-Белова 700 мянга гаруй Украины хүүхдийг Орост “суурьшуулах” хүсэлтэй байгаагаа ил тод зарлав. Орос тэднийг өргөн уудам нутаг дэвсгэртээ тарааж байна. 19 546 ийм тохиолдол бүртгэгдсэн. Өнчин буюу эцэг эхийнхээ асрамжинд байгаагүй 4 390 Украин хүүхдийг хууль бусаар шилжүүлжээ. Энэхүү эрүүгийн гэмт хэрэг нь Олон улсын эрүүгийн шүүхээс Владимир Путин, Львова-Белова хоёрыг баривчлах тушаал гаргахад хүргэсэн юм.

ОХУ-д байгаа Украины хүүхдүүдийн иргэншлийг сольж, Оросын гэр бүлд шилжүүлж байгаа бөгөөд хэрэв тэд эх орондоо буцаж ирэхийг хүсвэл Оросын хилээр гарах аливаа оролдлогыг зогсоож байна. ОХУ-д багадаа л 380 гаруй Украин хүүхдийг "түр асран хамгаалуулагч" (хууль бусаар үрчлэгдсэн) гэж нэрлэв. Йелийн их сургуулийн хүмүүнлэгийн судалгааны лабораторийн "Украины хүүхдүүдийг албадан үрчлэх, өсгөн хүмүүжүүлэх Оросын системчилсэн хөтөлбөр"-ийн тайланд дурьдсанаар Донецк, Луганск мужаас авчирсан 314 Украины хүүхдийг Оросын 21 бүс нутагт байрлуулжээ. ОХУ-д нийтдээ 500 гаруй хүн, байгууллага “Украины хүүхдүүдийг хулгайлагч” гэсэн нэр зүүж байна.

Украйны хүүхдүүдийг системтэй, өргөн цар хүрээтэй, урьдчилан санаатайгаар албадан нүүлгэн шилжүүлж, зориудаар албадан гаргасан нь төрийн бодлогын бүх шинж тэмдгийг агуулсан байдаг. 2014 онд Крымийг эзлэн авснаар эхэлсэн энэхүү аймшигт үйлдэл нь олон улсын хуулийг илт зөрчөөд зогсохгүй Украины нийгэм, түүний ирээдүйд учруулж буй тооцоотой халдлага юм. Хүүхдийг зорилготойгоор нүүлгэн шилжүүлсэн нь Украины өвөрмөц байдлыг устгах Оросын геноцид кампанит ажлын оргил үе гэж тооцогдох ба түүнийг хууран мэхлэлт, хуурамчаар бүтээгдсэн Оросын үлгэрээр сольж байна.

Олон улсын байгууллагууд энэ гэмт хэргийн цар хүрээг бүрэн ойлгох гэж хичээж байна. Гэсэн хэдий ч Оросын эзэнт гүрэн, ЗХУ-ын савраас мултарч чадсан ямар ч үндэстэнд үүнийг батлах нь шинэ зүйл биш билээ. Энэ бол үндэсний өвөрмөц байдлыг устгах, соёлын дарангуйлал, албадан уусгах олон зуун жилийн кампанит ажлын үргэлжлэл бөгөөд өнөөгийн "Русский Мир" ("Оросын ертөнц")-ийн тоталитар үзэл сурталд хүргэсэн.

Гэмт хэргийн ноцтой байдлыг үнэхээр үнэлье гэвэл, гэмт хэрэгтнүүд өөрсдийгөө тийм хүн гэж үзэх нь ховор, ихэнхдээ өөрсдийн үйлдлээ зөвтгөхийг эрэлхийлдэг гэдгийг ойлгох ёстой. Орчин үеийн түүхэн дэх хамгийн том хүн хулгайлах ажиллагааг нуун далдлахад ашигладаг Кремлийн "нүүлгэн шилжүүлэх" тухай ярианы ард байгаа бүдүүлэг хоёр нүүрийг сайтар илчлэх ёстой.

Энэ асуудалд хариу болгож, Украйнд хүүхдүүдийг буцааж авчрах платформыг Украйны Ерөнхийлөгч Владимир Зеленский санаачилсан юм. Украин Канадтай хамтран Украины хүүхдүүдийг эргүүлэн авчрах олон улсын эвслийг байгуулсан бөгөөд үүнд 41 орон болон Европын зөвлөл нэгдээд байна.

Эвслийн гишүүдийн хамтын хүчин чармайлтын үр дүнд 1071 хүүхдийг эх орондоо авчирснаас 449 хүүхдийг нь 2024 онд авчирчээ. Өнгөрсөн оны арваннэгдүгээр сард Монреал хотноо болсон “Энх тайвны томъёолол хүний хэмжүүр” сэдэвт Сайд нарын бага хурлын дараа, Украины бүх олзлогсодыг эх оронд нь буцаахад чиглэсэн Монреалын амлалтад 53 улс гарын үсэг зурлаа. Украины Засгийн газар нутаг буцсан хүүхдүүдийн урт хугацааны сайн сайхан байдлыг хангах, гэр бүлийн аюулгүй орчин, нийгэмд нэгтгэх цогц, орон нутагт суурилсан нийгэмшүүлэх тогтолцоог бий болгохоор идэвхтэй ажиллаж байна.

Эдгээр санаачилгыг үр дүнтэй хэрэгжүүлэхийн тулд бид олон улсын өргөн хүрээний дэмжлэг, зохицуулалтыг эрэлхийлж байна. Бид түншүүддээ санхүүжилт, техникийн туршлага эсвэл бодлогын дэмжлэгээр дамжуулан оролцох боломжийг судлахыг уриалж байна.

Монгол Улс Украины хүүхдүүдийг эргүүлэн татах Олон улсын эвсэлд нэгдэнэ гэж найдаж байна. Монгол Улсын оролцоо нь дэлхий нийтийн хүчин чармайлтыг зохицуулахад тус дөхөм болж, хүүхдүүдийг эх орондоо эргүүлэн авчирч, тэдний эрх ашгийг хамгаалах ёстой гэдгийг дэлхий дахинд ойлгуулахад хувь нэмэр оруулна гэдэгт итгэлтэй байна.

Тэдний ирээдүйг хамгаалснаар бид дэлхийн нийгмийн үндэс суурийг бүрдүүлдэг хүний нэр төр, шударга ёсны зарчмуудыг баримталж буй хэрэг болно.

Украйн Улсаас Монгол Улсад суугаа Элчин сайд Дмитрий ПОНОМАРЕНКО