Урлаг судлаач, доктор Дарамзагдын Оюун нүүр номдоо дараах мэдээллийг нийтэлж, түгээж өгөхийг хүсчээ. Түүний нийтлэлийг бүрэн эхээр нь нийтэллээ. 

"Манай телевизүүд олон сайхан шоу, урлагийн тоглолт, уралдаан тэмцээн их явуулдаг болжээ. Энэ ч сайн хэрэг. Гэвч сүүлийн жилүүдэд Монголын телевизүүдээр гарч буй шоу, тэмцээнүүдийг мэргэжлийн бус, зүгээр л олны танил хүмүүсийг шүүгчээр урьж оролцуулах хандлага эрс нэмэгдэж байна. Энэ нь анхандаа “үзэгч татах” маркетинг мэт харагдавч, соёл урлагийн хөгжилд ноцтой сөрөг нөлөө үзүүлж байгааг бид анзаарах хэрэгтэй болов уу. Мэргэжилгүй шүүгч бол өөрийн өчүүхэн «Мэдрэмж» дээр суурилсан шүүлт л хийдэг. Жинхэнэ авьяас, чадварыг таних ухаан нь зөвхөн алдар нэрээр хэмжигдэхгүй л дээ. Хошин шогийн жүжигчин дуучныг шүүж, хөгжимчин, дуучин хүн бүжигчнийг дүгнэж нэг их мэддэг ойлгодог дүр эсгэх нь зүгээр л инээдтэй хэрэг юм. Үнэн бодит шүүлт үгүй бол итгэл үгүй. Хөгжил ч үгүй болно. Шоу гэхээрээ л аальгүйтэж, шалдан нүцгэн гуяа гялалзуулж, арзаганаж марзаганаж байх ёстой юм шиг нэг жишиг тогтож эхэллээ!

Олонхи нь дотоодын их дээд сургууль төгсөгчид харагдах юм! Харамсалтай нь тун ч дутуу боловсорсон, ёс зүйгүй нөхдүүд олшроод байх шиг. Иймэрхүү хөнгөмсөг шүүлт нь оролцогчдын итгэлийг мохоож, үзэгчдийг эргэлзээнд оруулж байна.

Шударга ёс үгүй бол:

• Бодит авьяас дарагдана!

• Танил тал давамгайлна!

• Уран бүтээлчдийн нэр хүнд унана!

Шүүгчийн үг хувь хүний хувь заяаг шийддэг.

Шоу нь зугаа төдийгүй боломж, ирээдүй. Харин тухайн салбарын мэргэжлийн бус шүүгчийн буруу дүгнэлт залуу уран бүтээлчийн урмыг хугалж замаас нь буцаах эрсдэлтэй. Үнэлгээ нь зөв байхын тулд мэдлэгтэй жинхэнэ мэргэжлийн хүн байх ёстой. Одоогоор манай шоу үзүүлбэрүүд хөлөө олох гэж дэнжигнэж байгаа энэ үед Урлагийг зөв гольдролд нь оруулж чиглүүлж, хөгжүүлж чадах мэдлэг чадвартай мэргэжлийн хормейстер, балетмейстер, академик боловсролтой дуучид, хөгжимчид, бүжигчид, хөгжмийн зохиолчид, хөгжим судлаачдыг л шүүгчээр тавьж байх нь зөв болов уу. Зүгээр л нэг олны танил, хальт мулт сурсан бакалавартангууд, сайн дурын урансайханчдаар шүүгч хийлгэх нь дэндүү өрөөсгөл бас гажуудал үүсгэж үзэгчдийг ч оролцогчдыг ч басамжилж байх шиг. 

Би юу хэлэх гээд байна вэ? гэхээр,

Монголын шоу нэвтрүүлэгт:

Мэдлэг, туршлагатай академик боловсролтой шүүгч сонгоё!

Зөвхөн нүүр царай, лайктай шүүгчээс татгалзъя!

Оролцогчийн хөдөлмөрийг мэргэжлийн түвшинд үнэлдэг болгоё!

“Хөөрхөн” биш, “хүчтэй” мэргэжлийн дуу хоолойг дэмжицгээе!

Та санал нийлж байвал, энэ бичвэрийг хуваалцаж, бусдад ч ойлгуулж тусална уу.

Соёл урлагийн ирээдүй бид бүгдийн сонголт, хандлагаас эхэлдэг!

2025.05.26. Д.Оюун Ph.D.