Ямар ч тамирчин спортын замналыг анх сонгож авахдаа хамгийн дээд оргилд нь хүрэх зорилго тавьдаг. Тэгвэл тамирчны амьдрал сонгож, амжилт, ур чадвар жигдрэн, ихийг хүсэж мөрөөддөг тэр үедээ Монголд ирж, манай улсын сагсанбөмбөг, волейболын спортын хөгжилд мэдлэг чадвар, авьяас билгээ зориулсан нэгэн эрхмийг Чиг.мн цахим сонин “Хоймор” булангийнхаа зочноор урилаа. Энэ хүн бол “Сод Монгол дизель”, “Баганат өргөө”, “Уурхайчин”, “Хасын хүлэгүүд” багт тоглож, лигийн шилдгүүдийн нэгт зүй ёсоор тооцогдож байсан Андрей Рыжков юм. 

-Тантай холбогдож чадсандаа баяртай байна. Манай цахим сонины “Хоймор” буланд зочлохыг зөвшөөрсөнд баярлалаа. Монголчууд хүний удам угсааг чухалчилдаг ард түмэн. Хэн бэ гэхээсээ урьдаар “Хэний үр вэ” гэж асуудаг гэхэд хэтрүүлсэн болохгүй. Тэгэхээр хоёулаа ч гэсэн энэ уламжлалыг дагая?

-Камчаткийн хойгийн Петропавловск гэдэг хотод төрсөн. Хожим манайх гэр бүлээрээ Новосибирск рүү нүүсэн юм. Мэргэжлийн сагсанбөмбөгч болох гараагаа би тэндээс эхэлсэн юм. Манайхан удмаараа өндөр, нуруулаг хүмүүс. Ээж 178 см, аав 190 см. Миний өндөр 203 см.

-Та анхнаасаа л сагсанбөмбөгөөр хичээллэсэн үү. Эсвэл өөр спорт сонирхож хичээллэдэг байснаа сагсанбөмбөг рүү урвасан уу?

-Ер нь бол багадаа спортод маш дуртай, олон төрлөөр хичээллэж байсан. Гүйлт, урт, өндрийн хайрайлтаар тодорхой хэмжээний амжилт гаргаж ч байв. Харин тэр нэгэн нартай өдөр алдарт дасгалжуулагч Виктор Григорьевич Агаринтай учирснаар сагсанбөмбөгрүү эргэлт буцалтгүй орсон. Сагсанбөмбөг бол миний амьдрал юм байна гэдгийг ойлгосноосоо хойш эцэж цуцахыг мэдэхгүй хөдөлмөрлөсөн. Өдөрт 6-8 цаг бэлтгэл хийдэг байв.  

-Тэр үед та хэр өндөр байв?

-16 настайдаа190 см орчим байсан.

-Мэргэжлийн анхны гэрээгээ аль багтай байгуулж байсан бэ?

-Оросын Супер лигийн “Енисей” багтай гэрээ байгуулан мэргэжлийн тамирчны замналаа эхэлсэн. Красноярск хотын энэ баг Супер лигт алдарт ЦСКА тэргүүтэй шилдгүүдтэй өрсөлддөг байв. Дараа нь Иркутск хотын “Барилгачин” /“Сторитель”/ багт зүтгэсэн. Тэр үед Монголын “Сод Монгол дизель” баг санал тавьснаар 2000 оны гуравдугаар сарын 8-ны өдөр Монголд ирсэн дээ. Сагсанбөмбөгт хайртайгаас гадна, аялал, адал явдалд дуртай зан маань намайг саналыг хүлээж авч, Монголд ирэхэд нөлөөлсөн.

-Шилжилт хөдөлгөөн хэрхэн өрнөсөн бэ. “Дизель” баг таны талаар яаж мэдсэн юм бол?

-Дасгалжуулагч н.Баттулга, менежер н.Түвшинзаяа нар легионер тоглогч олох зорилгоор Иркутск хотод очсон юм билээ. Тэд хотын Биеийн тамир, спортын зөвлөлөөс зөвлөгөө авахад намайг зааж өгсөн гэдэг. Тэгээд надтай холбогдож, саналаа тавьсан. Би ч зөвшөөрсөн.

Миний Монголд ирээд авахуулсан анхны зураг. Нүдний шилтэй залуу бол намайг Монголд ирэх боломж олгосон "Сод Монгол Дизель" багийн менежер С.Түвшинзаяа...

-Монголд ирсэн анхны сэтгэгдлээсээ манай уншигчдад хуваалцахгүй юу?

-Маш гайхалтай байсан. Багийнхан маань найрсаг, зочломтгой угтаж авсан. Байгаль сайхантай, найрсаг, нөхөрсөн ард түмэнтэй Монгол Улсад ирж тоглох болсондоо би үнэхээр баяртай байсан.

-Оросын Супер лигийн багт тоглож байсан хүнд Монголын дээд лиг ямар санагдсан бэ?

-Орос шиг өндөр нуруулаг тоглогч цөөн ч зарим тоглогчдын ур чадвар маш өндөр түвшинд байсан гэдгийг баттай хэлж чадна.Ц.Шаравжамц, Д.Батзаяа, Т.Түвшинбаяр, О.Баярцогт, Б.Тамир гэх мэт. Өөр олон залуу шилдэг тоглогчдыг энд нэрлэж болно.

-Багийнхнаасаа хэнтэй нь илүү ойлголцдог, дотно нөхөрлөдөг байсан бэ?

-Би “Дизель” төдийгүй бусад багийн олон тамирчидтай сайхан танилцаж, найзалж нөхөрлөсөн. Лигт орос хэлээр ярьдаг тоглогч олон байсан нь надад их таатай байж билээ. Тиймээс надад маш олон найз нөхөд байсан. Тэднээсээ хэн нэгнийг онцлохыг хүсэхгүй байна. 

-Монголд сагсанбөмбөгийн спорт эрчимтэй хөгжиж байгаа. Манай сагсанбөмбөгийн өнөөгийн түвшний талаар ямар мэдээлэлтэй байгаа вэ?

-Тамирчдын түвшин ахисан гэдэгтэй ямар ч эргэлзээгүйгээр санал нийлнэ. Ур чадвартай, өндөр нуруулаг залуус олон гарч ирсэн. Тиймээс цаашдаа улам ч өндөр хөгжинө гэдэгт эргэлзэхгүй байна. Коронавирус цар тахал гарч спортын салбарт уналтын үе үргэлжилж байгаа ч удахгүй бүх зүйл сайхан болох байх аа. 

-Та спортоос зодог тайлсан уу. Нууц биш бол одоо хаана, ямар ажил эрхэлж байгаа вэ?

-Та гайхаж магадгүй. Гэхдээ би одоо ч сагсанбөмбөгөөр хичээллэж, янз бүрийн тэмцээнд тоглон оргилын төлөөх тэмцлээ үргэлжлүүлсээр байгаа. Сагсанбөмбөг бол үүрдийн юм. Миний амьдрал, миний бүх зүйл.

-Монголд өнгөрүүлсэн замналдаа ямар дүн тавих вэ. Багагүй амжилтад хүрснийг тань мэдэх ч өөрөөс нь сонсмоор байна?

-Амжилттай, сайхан он жилүүдийг өнгөрүүлсэн гэж боддог. “Баганат өргөө”-д байхдаа мөнгөн медальд хүрч, “Хасын хүлгүүд”-д очоод 2008, 209, 2010 онуудад аваргалсан. “Бүх оддын тоглолт”-ын “Цагараигт дээрээс довтлох” төрөлд таван удаа аваргалж байв. “Бүх оддын тоглолтын шилдэг тоглогчоор намайг нэг бус удаа тодруулж байлаа.

Дээр дурдсан амжилтууд, амжилт гаргасан цаг мөч бол миний хувьд тамирчны замналын хамгийн дурсамжтай, сайхан агшнууд байсан учраас би Монголд өнгөрүүлсэн замналдаа сэтгэл хангалуун байдаг юм. Тоглож байсан “Дизель” /”Содмонгол”/, “Баганат өргөө”, “Уурхайчин”, Дархан мах Экспо: "Бухнууд", “Хасын хүлэгүүд” багтаа үргэлж талархдаг.

-Тамирчны хувьд танд мартагдашгүй сэтгэгдэл үлдээсэн дурсамжаасаа манай уншигчидтай хуваалцаач?

-Хожиж ялалт байгуулсан тоглолт бүр надад сайхан дурсамж үлдээдэг. Гэхдээ тэдэн дундаас хамгийн дурсамжтай нь мэдээжийн хэрэг, “Хасын хүлгүүд” багтайгаа аваргалсан 2008, 2009, 2010 оны улирлын сүүлийн тоглолтууд юм даа. Нөр их хөдөлмөр, бэлтгэл сургуулилт, хүн хэцүү өрсөлдөөний эцэст хүссэн үр дүндээ хүрнэ гэдэг үнэхээр гайхамшигтай мэдрэмж байдаг. Аварга авчихаад, “Queen” хамтлагийн “We are the champions” дууны аялгуун дор шагналаа гардаж, цомоо өргөх тэр агшин үнэхээр аз жаргалтай байсан. Дашрамд, 2008 онд намайг багтаа урьж, тэр жилээ шууд аварга цолд хүрэх боломж олгосон дасгалжуулагч О.Баярцогтод тусгайлан талархал илэрхийлье. Монгол байгаа хамт тоглож явсан багийн андууд, найзууддаа мэнд дэвшүүлье. 

-Таныг Монголын сагсанбөмбөг төдийгүй волейболын спортын хөгжилд хувь нэмрээ оруулсан спортын зүтгэлтэн гэдгийг уншигчид тэр бүр мэдээхгүй байж магадгүй?

-Тийм ээ. Сагсанбөмбөгийн тамирчнаас гадна сагсанбөмбөг, волейболын дасгалжуулагч, спортын менежерийн хувиар муугүй ажиллаж амжилтад хүрсэн гэж боддог. Спортын менежерийн хувиар сагсанбөмбөгийн 12, волейболын хоёр олон улсын тэмцээнийг Монголд зохион байгуулсан. Дасгалжуулсан сагсанбөмбөг, волейболын багийн маань шавь нар нас насныхаа ангилалд чамлахааргүй амжилт гаргадаг байлаа. Сагсанбөмбөгийн баг маань ОХУ-д болсон олон улсын тэмцээнээс медаль хүртэж байсан.

Тайландад болсон стрийтболын тэмцээнээс мөнгөн медаль хүртэж, шавь нар маань хөөрөн баярлаж байсныг мартдаггүй. Шавь нар маань одоо Монгол Улсын нас, насны шигшээ багт амжилттай тогложбайгааг харахад сайхан байдаг. Монголын төр ч миний дасгалжуулагч, сурган хүмүүжүүлэгчийн ажлыг үнэлж 2007 онд “Арга зүйч багш”, 2011 онд “Ахлах багш”, 2019 онд “Боловсролын тэргүүний ажилтан” цол өгсөн. Мөн Монголын үндэсний олимпын хороо “Олимпын алдар” одонгоор шагнаж байв. 

-Би өөрөө сагсанбөмбөгийн хорхойтой, тухайн үед тэмцээн их үздэг байсан. Хамгийн үнэнч, галзуу дэмжигчидтэй спорт нь сагсанбөмбөг л байсан санагддаг. Та тэр үеийн үзэгч, сонирхогчдын талаар дурсахгүй юу?

-Нээрэн тийм шүү. Хөгжөөн дэмжигчид үнэхээр мундаг байсан. Зүгээр л гайхалтай. Багаа, шилдэг тоглогчоо чин сэтгэлээсээ дэмжиж, ялахад нь баярлаж, ялагдахад нь бас чин сэтгэлээсээ ханддаг байлаа. Бүх л тэмцээнийг зорьж ирж үзэж, танхимыг үргэлж дүүргэдэг байсан. Чухам ийм дэмжгчидтэй байсан учраас бид үргэлж ялан дийлэхийн төлөө тэмцдэг байсан юм шүү. Дэмжигчдэдээ хандаж “Сагсан бөмбөгт өөрийгөө зориулж, хайрлаж байгаад маш их баярлалаа” гэж хэлье.

-Сагсанбөмбөгийн залуу үед хандаж юу гэж хэлэх вэ?

-Надтай адил сагсан бөмбөгт чин сэтгэлээсээ дуртай,энэ спортод амьдралаа зориулахаар шийдсэн залуу сагсан бөмбөгчдөд ямар ч үед шантралгүй, тууштай байж гадаад, дотоодын тэмцээнд амжилт гарган үзэгч олноо баясгаарай гэж хүсье. Энэ бол сургааль, зөвлөмжөөс гадна миний миний хүсэл юм. Монголын сагсан бөмбөгийн түвшин ойрын ирээдүйд дэлхийн түвшинд өсөх болно. Яагаад гэвэл Монгол бол авьяас билэгтэй, гайхалтай хүмүүсээр баялаг орон. Сагсанбөмбөг бол амьдрал гэж хэлье.

Уламжлалгүй шинэчлэл гэж үгүй. Хөгжлийн үе, шатуудыг туулан өсгөх, уруудахдаа ч ур чадвар, туршлага хуримтлуулж, үсрэнгүй хөгжих сууриа бүрэлдүүлж байдаг гэдэг утгаараа спортод энэ үг бүр ч их хамаатай. Монголын сагсанбөмбөгийн хөгжил өнөөгийн түвшинд хүрэхэд үе, үеийн тамирчин дасгалжуулагч, зүтгэлтнүүдээс гадна шинэ цус сэлэж, шинэ ур чадвар, шинэлэг уур амьсгалыг авчирсан легионеруудын үүрэг онцгой байсан нь дамжиггүй билээ. Монголын сагсанбөмбөгийн дээд лигт тоглож, арга туршлагаа хуваалцан сагсанбөмбөгийн хөгжилд тодорохой хувь нэмрээ оруулсан легионер тамирчин олон бий ч Андрей Рыжков шиг олон жил зүтгэж, Монгол оронтой амьдралаа холбосон нь үгүй билээ.