"Хүний эрх 30 жилд: Ололт амжилт, тулгамдсан асуудал, гарц шийдэл" хэмээх хэлэлцүүлэг өнөөдөр Төрийн ордонд болж, УИХ, Засгийн газрын гишүүд болон иргэний нийгмийн байгууллагынхан, судлаачид оролцлоо.

Хууль зүйн шинжлэх ухааны доктор, профессор, Академич С.Нарангэрэл "Хүн болж төрснийх нь хувьд бурхан тэнгэр юм уу, мөнх хөх тэнгэрээс олгосон жам ёсны бодит боломжийг хүний эрх гэж байгаа. Энэхүү бодит боломжийг эдлэх баталгааг төр хангадаг болохоос төр бэлэглэдэг юм биш. Цаашид хүний эрхийг баталгаажуулсан хуулиудаа төр шударга, цомхон, тогтвортой, ойлгомжтой болгох зайлшгүй шаардлагатай. Хүний Эрхийн Түгээмэл Тунхаглал, Монгол Улсын Үндсэн хуульд заасан үндсэн эрхүүд бол жам ёсных бөгөөд түүнийг дагасан жам ёсны үүргийг хүн хүлээдэг. Энэ үүргээ ч шударгаар биелүүлж, эрхээ эдлэх учиртай. Эрхээ хууль бусаар эдлээд байж болохгүй.

Жишээлбэл Үндсэн хуульд хүн бүр хувийн аж ахуй эрхлэх, бизнес хийх эрхтэй гэж заасан. Гэтэл бизнесийн ашиг олж байгаа бараа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ нь чанаргүй, хүмүүсийн амь нас, эрүүл мэндэд хортой зүйл байвал бусдын амьд явах, эрүүл энх байх эрхэд халдаж байгаа хэрэг. Цаашид онцгой анхаарах асуудал энэ байна" хэмээлээ.

"Түгээмэл хөгжил" төвийн тэргүүн Я.Авирмэд "Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд тулгамддаг асуудал нь нэгдүгээрт зам талбай, нийтийн тээвэр, хоёрдугаарт орон байрны тухай асуудал. 

Нийтийн тээвэр гэхэд ихэнх автобус шаттай тул хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд зорчиход хүндрэлтэй. Сүүлийн үед орж ирсэн улаан автобусанд хөгжлийн бэрхшээлтэй хүн зорчих боломжтой буюу тэргэнцэртэй 1-2 иргэн явж болохоор байна. Энэ хэлбэрээр ахиц дэвшил гарвал сайн. Саяхан монголчуудын эсэргүүцэж байж болиулсан ногоон автобус хоёр шаттай байсан. Өнөөдрийн байдлаар олон улсын стандартад тийм автобус үйлдвэрлэдэг газар бараг байхгүй. Гэтэл гаднаас тийм автобус оруулж ирээд орчин үеийнх гээд байгаа. Эдгээр нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг бусадтай адил оролцох боломжийг хааж байна. 

Машин замдаа анхаардаг ч явган хүний замаа дутуудуулсан. Хүн бүр явган хүний замаар явдаг, харин бүгд автомашинтай биш. Улаанбаатарт 600 гаруй мянган автомашин байгаа гэдэг бол 1.6 сая хүн амьдардаг. Тэд бүгд явган хүний замаараа алхаж байгаа тул үүнд илүү их анхаарч, бодож төлөвлөн, стандартыг ягштал баримтлах учиртай.

Налуу замаа халтирч унах эрсдэлтэйгээр хийчихсэн. Цас орчихсон ийм үед түүн дээгүүр хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн байтугай залуу хүн ч явахад бэрхшээлтэй байдлаар огцом налуу, стандарт хангаагүй нэр төдий зүйл хийгээд байна. Энэ нь хүний эрх зөрчсөн, тухгүй нөхцөлд хүргэж байна. Үүнд хүн бүр анхаарах хэрэгтэй. 

Олон нийтийн сүлжээнд янз бүрийн юм бичиж, хашхирлаа гээд улс орон сайхан болчихгүй. Харин бичиж байгаа шигээ ажилладаг, амьдардаг байснаар улс сайхан болно" хэмээн бодлоо хуваалцлаа.